Η διατήρηση της γυναικείας γονιμότητας ως επιλογή
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΕ, οι Ελληνίδες είναι από τις μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες όταν αποφασίζουν να κάνουν το πρώτο τους παιδί. Λίγο η επαγγελματική αποκατάσταση και λίγο η πρόσφατη οικονομική συγκυρία έφτασαν το μέσο όρο ηλικίας στα 32 έτη. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν πολλές γυναίκες που προσπαθούν να τεκνοποιήσουν πάνω από τα 35 και αρκετές πάνω από τα 40.
Έτσι, βλέπουμε συχνά μετά την αρχική ευτυχία σε ένα ζευγάρι να ακολουθεί η απογοήτευση όταν η πολυπόθητη εγκυμοσύνη δεν έρχεται. Πόσο μπορεί να περιμένει άραγε μια γυναίκα μέχρι να πάρει την απόφαση να γίνει μητέρα; Κατά πόσο η αύξηση της ηλικίας επηρεάζει τη γονιμότητά της;
Eίναι αλήθεια ότι η γονιμότητα αρχίζει να μειώνεται σταδιακά μετά τα 35 μέχρι την εμμηνόπαυση. Η γυναικεία υπογονιμότητα σχετίζεται άμεσα με την ηλικία. Η πιθανότητα τεκνοποίησης φτάνει στο μέγιστο μεταξύ 20 και 30 ετών. Μετά τα 35 αρχίζει σταδιακά να μειώνεται, ενώ μετά τα 40 η ελάττωση αυτή είναι σημαντική.
Ακόμη και σήμερα η ηλικία των ωαρίων μιας γυναίκας παραμένει η «αχίλλειος πτέρνα» της εξωσωματικής.
Ο λόγος της συσχέτισης της ηλικίας με την γονιμότητα είναι η μείωση του αριθμού (ωοθηκικά αποθέματα – ovarian reserve) και της ποιότητας των ωαρίων. Υπολογίζεται ότι μια γυναίκα στην ηλικία των 30 έχει το 32% των ωοθηκικών αποθεμάτων, ενώ στην ηλικία των 40 το ποσοστό αυτό είναι μόνο 7%. Για αυτό το λόγο και τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής είναι χαμηλά σε γυναίκες άνω των 40.
Αν δεν μπορεί να αντιμετωπίσει κανείς το πρόβλημα υπογονιμότητας στις μεγαλύτερες γυναίκες αποτελεσματικά, τότε πρέπει να το προλάβει. Γιατί η πρόληψη είναι η καλύτερη άμυνα. Better safe than sorry!
Η σωστή καθοδήγηση δίνει λύσεις
Ένα ζευγάρι πρέπει να απευθύνεται σε ειδικό ιατρό για την γονιμότητα μετά από ένα χρόνο συστηματικής προσπάθειας ελεύθερων επαφών όταν η γυναίκα είναι μέχρι 35 ετών, και μετά από 6 μήνες όταν η γυναίκα είναι στην ηλικία των 36 και πλέον. Αυτό είναι το χρονικό ορόσημο.
Ο ειδικός γυναικολόγος θα αξιολογήσει ποιο είναι το πρόβλημα. Αν χρειάζεται θα βοηθήσει το ζευγάρι να κατευθυνθεί προς το κατάλληλο πρωτόκολλο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, π.χ. σπερματέγχυση, εξωσωματική κλπ. Είναι σημαντικό να διαγνωσθεί τυχόν πρόβλημα έγκαιρα.
Ο χρόνος μπορεί να «παγώσει»!
Γυναίκες γύρω στα 35 που δεν έχουν άμεση προοπτική να προσπαθήσουν για τεκνοποίηση, σήμερα έχουν μια μεγάλη ευκαιρία να «παγώσουν το χρόνο»! Η κατάψυξη ωαρίων είναι πλέον δυνατή χάρη στην μέθοδο της υαλοποίησης που οδηγεί σε ποσοστό επιβίωσης τους περίπου 70 – 80% μετά από απόψυξη. Αυτό δίνει στις γυναίκες την ευκαιρία και τον χρόνο να ρυθμίσουν ζητήματα στον εργασιακό-οικονομικό τομέα, να βρουν τον κατάλληλο σύντροφο, ακόμη και να αποκτήσουν την ψυχολογία για μητρότητα χωρίς να φοβούνται ότι θα βρεθούν αντιμέτωπες με την ανάγκη εξωσωματικής με δωρεά ωαρίων.
Είναι σίγουρα πρωτόγνωρο για μια γυναίκα στα 34-37 ετών να αποφασίσει να καταψύξει ωάρια της. Αυτός όμως είναι ο μόνος τρόπος να διασφαλίσει ότι θα μπορεί να έχει ωάρια διαθέσιμα αργότερα αν για οποιοδήποτε λόγο καθυστερήσει να τεκνοποιήσει.
Η διαδικασία είναι σχετικά απλή και ασφαλής. Η γυναίκα λαμβάνει αγωγή για 10 περίπου μέρες προκειμένου να ωριμάσει ένας ικανοποιητικός αριθμός ωαρίων, τα οποία λαμβάνονται με διακολπική παρακέντηση υπό ελαφρά νάρκωση. Γίνεται δηλαδή ακριβώς ό,τι και στο πρώτο στάδιο της εξωσωματικής. Αυτά τα ωάρια καταψύχονται και μπορούν διατηρηθούν για διάστημα έως δέκα ετών σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο.
Η μέθοδος της κατάψυξης ωαρίων είναι εξαιρετικά χρήσιμη και για γυναίκες σε σχετικά νεαρή ηλικία που πρέπει να λάβουν χημειοθεραπεία λόγω καρκίνου. Είναι πολύ σημαντικό πριν την έναρξη της θεραπείας ο ογκολόγος να συστήσει στη γυναίκα να εξασφαλίσει την γονιμότητα της. Ο χρόνος που χρειάζεται είναι ελάχιστος και δεν θα επηρεάσει στο ελάχιστο την αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας της.
Η προνοητικότητα αυτή θα μπορέσει να βοηθήσει πολλές γυναίκες που χωρίς την εξασφάλιση της κατάψυξης ωαρίων πιθανότατα θα έχουν ως μόνη επιλογή την εξωσωματική με «δωρεά» ωαρίων.
Είναι καιρός λοιπόν, ακολουθώντας την εξέλιξη της επιστήμης, κάθε γυναίκα να ξέρει ότι της δίνεται μία μοναδική ευκαιρία. Πρέπει να γνωρίζει ότι γύρω στα 35 της και εφόσον δεν είναι έτοιμη να τεκνοποιήσει, μπορεί να εξασφαλίσει τη γονιμότητά της με την κατάψυξη ωαρίων της!
